Genel
The Secret Trio – Coexist
The Secret Trio, üçüncü stüdyo albümleri Coexist [‘Bir Arada Var Ol’] ile dünyayı sadece gördükleri gibi değil, aynı zamanda olmasını diledikleri gibi resmeden bir şarkılar bütünü seçiyor. Bir arada var olmak da, aslına bakılırsa, kendinden farklı olanın barış içerisinde yaşamasına izin vermektir.
Ve bu albümde müzisyenler, albümün isminin dediği gibi, gerçekten de bir arada var oluyorlar. Makedonyalı klarinetçi Ismail Lumanovski, Ermeni udi Ara Dinkjian ve Türk kanuni Tamer Pınarbaşı birlikte çaldıklarında pür bir neşe yayıyorlar, ortaya çıkan müzik ise hem her birinin kendi geleneklerinde derin köklere sahip hem de şaşırtıcı derecede yenilikçi. Düzenlemeleri ve besteleri batılı armoni renklerini mikrotonal modlarla, ilhamını cazdan alan doğaçlamayı “aksak” zaman işaretleriyle ve klasik müzik kültürünü folk melodileriyle harmanlıyor.
Ara Dinkjian, American Gypsy [Amerikan Çingenesi] başlıklı parçayı, aramızdan ayrılan arkadaşı, Amerika’da doğmasına rağmen, çingene klarnetinin sesini çok seven müzisyen Haig Hagopian için yazdı. Yine bir Ara bestesi olan The Long Goodbye aramızdan ayrılan birçok arkadaşına adanmış. Müzik, bir kez daha, yas tutanlara teselli oluyor. Bu şarkı Türkiye’de Sezen Aksu tarafından “Hoş Geldin” adıyla, Ermenistan’da duduk icracısı Harutyun Chkolyan tarafından ve birçok diğer müzisyen tarafından kaydedilmiştir. Hakim Bey’in bestesi Dinkjian’ın sık sık birlikte çalıştığı dünyaca ünlü şarkıcı ve besteci Sezen Aksu’ya ait. Bu şarkıda Aksu, bir mahkeme hakimine, sansüre ve her türlü yasağa hoşgörü gösteremeyeceğini ve hakikatin önemini anlatıyor, ki ikisi de Trio’nun tamamen katıldığı görüşler. Sarı Gelin (Yerevan Pagh Em Arel) ve Agir Ketîye Dile Min (Siro Yerk) potpurisi, grubun, insanlığın Yeryüzü’nü barış içerisinde paylaştığı bir dünyayı arzulayışını mükemmelen ifade ediyor. Bu şarkıları, Türkler, Ermeniler, Kürtler, Azeriler ve birçok başka halk sahipleniyor. Ancak, enstrümantal olarak icra edildiklerinde bu melodiler, coğrafi kökenlerine, tarihsel olarak çeşitli kültürler tarafından yaşanan ve paylaşılan topraklara dönebiliyor. Bir diğer Dinkjian bestesi Worm [Solucan], 1977’de, sanatçı henüz Hartt Müzik Okulu’nda öğrenciyken yazılmış. O dönemde Ara, farklı müzikal janrlarla deneysel çalışmalar gerçekleştiriyor, ve bu deneysel çalışmalar nihayetinde ilk grubu Night Ark’ın kuruluşuna vesile oluyor. Tamer Pınarbaşı’nın kanunda çığır açan on parmak tekniği, bu kadim enstrümanı çarpıcı bir noktaya taşıdı. Artık piyanoya benzer bir tarzda çaldığı kanuna bu yaklaşımıyla, torunu için yazdığı Lucian gibi besteler üretti.
Gözlerine çocukluğunda perde inen Sivaslı ozan Âşık Veysel, aşk, ölüm, doğa ve birlik hakkında eserler verdi. Belki de en ünlü eseri olan Kara Toprak, Toprak Ana’ya hürmetinin bir ifadesidir. Türkler, Ermeniler, Yunanlar, Kürtler ve Yahudiler tarafından icra edilen bir diğer halk şarkısı da Şeker Oğlan’dır. Trio parçayı burada Tamer Pınarbaşı’nın düzenlemesiyle icra ediyor. Kaybolan Yıllar, Sezen Aksu’nun bir diğer harikulade şarkısı. Bir ilişkinin sonunu değerlendiren şarkı burada enstrümantal olarak icra ediliyor ve mükemmel melodi kolayca tek başına ayakta duruyor. Ara tarafından, öğrencilerinden birine zor bir ödev olsun diye bestelenen For Alexis [Alexis İçin], gerçekten parmak zorlayan bir parça. Büyük kısmı birlikte icra edilen parça, Tamer ve Ismail’e de uzun birer solo fırsatı tanıyor. Ara’nın bestesi Fly Away [Uç Git] ise müziğin birleştirici gücünü gösteren bir diğer örnek, burada birleştirdikleri ise dünyanın en yaygın üç dini. İkonik Yunan şarkıcı Eleftheria Arvanitaki tarafından (Michalis Ganas’ın yazdığı sözlerle) “Mavro Kiparisi” başlığıyla, Diyarbekirli sanatçı Bedri Ayseli tarafından da (kendi yazdığı sözlerle) “Haberin Olsun” başlığıyla kaydedilen parça, eski İbraniceye de Gabriel Meyer tarafından uyarlandı ve 25 yıldan uzun süredir “Zokhrenu Lehayim” başlığıyla sinagoglarda söyleniyor.
Tarih boyunca müzisyenler nasıl birlikte yaşanabileceğine dair örnekler sundular bize. The Secret Trio, bu bir arada yaşama geleneğini sürdürmekten gurur duyuyor.
